Ander boerenbodembeheer kan waterschap kosten besparen

Erik Valk is een gedreven ambassadeur voor een andere aanpak door boeren, die ook effect kan hebben op het waterbeheer. Het zou de waterschappen op termijn veel kosten kunnen besparen.

Op een koude, maar zonnige zaterdagochtend eind februari bracht de fractie van Water Natuurlijk DODelta, samen met zo’n tien andere geïnteresseerden, een werkbezoek aan Erik en Rianne Valk en hun rundveebedrijf met zo’n 90 melkkoeien. Een kringloopbedrijf, en onderweg om bioboer te worden, een proces dat zo’n anderhalf jaar in beslag neemt.

Aanpak bij de bron

Het is een nieuwe fase in een traject dat al enkele jaren geleden is ingezet. Erik en Rianne er allebei van overtuigd dat er meer aandacht nodig is voor gezondheid, en daarom veranderingen nodig zijn in de bedrijfsvoering van boeren: “Met de manier waarop de meeste boeren werken, creëren we problemen zoals de mestverwerking. En in plaats van dat we de oorzaak aanpakken, wordt vaak een oplossing gezocht die weer nieuwe problemen veroorzaakt.” stelt Erik. Hij pakt het daarom liever aan bij de bron: mooi grasland waar zijn koeien vanaf het vroege voorjaar gras, klaver en ander (on)kruid eten, en zorgen voor natuurlijke bemesting van de grond. Dat zorgt voor leven in de grond: wormen en een veelheid aan andere diertjes in de grond zorgen voor het ‘transport’ van allerlei voedingsstoffen, en vooral voor meer lucht in de grond.

Miljoenenbesparingen

Vooral dat laatste raakt de taken van het waterschap, aldus Erik Valk. Feit is dat de klimaatveranderingen extreme neerslag veroorzaken: steeds vaker valt er enorm veel regen in heel korte tijd. Water dat op het land blijft staan, doodt al na korte tijd al het leven in die grond: een flinke kostenpost voor boeren. Het waterschap investeert daarom in extra bergingsmogelijkheden. Erik Valk is ervan overtuigd dat het anders kan en anders moet. Zijn stelling: een gezondere bodem bevat 25 tot 35 procent lucht. Die grond kan daardoor bij wateroverlast veel water verstouwen, en daarom heel goed als tijdelijke waterberging dienen. De miljoenen die waterschappen nu investeren in het verbreden van watergangen, zouden dus grotendeels overbodig zijn als meer boeren op een andere, natuurlijker manier met hun grond zouden omgaan.

Meer voorlichting nodig

Als voorzitter van de Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM) probeert Erik Valk zijn collega-boeren te overtuigen van de noodzaak om op een andere manier te gaan werken. Niet door ten strijde te trekken tegen de huidige praktijk, maar door voorlichting te geven, en te laten zien wat de positieve effecten zijn van zijn manier van werken. “Het zou mooi zijn als er ook bij het waterschap meer kennis zou zijn van goed bodembeheer, en dat ze de relatie met de waterbergingsproblematiek kunnen leggen. En bijvoorbeeld dat het waterschap een rol wil spelen in het voorlichten van de boeren hierover.” Bij veel boeren is er in elk geval veel belangstelling voor zijn verhaal: sinds Erik in december een stuk van de boerderij geschikt heeft gemaakt voor het ontvangen van groepen, is Water Natuurlijk al de zevende groep die zich laat voorlichten.
Dagelijks Bestuurslid Hans de Jong beloofde in elk geval te bekijken of er aanknopingspunten liggen bij het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer dat de komende jaren ingevuld moet worden.