Watertaal: hensbeker

De Nederlandse taal is rijk aan uitdrukkingen en woorden die met water te maken hebben. Een voorwerp dat van oudsher met de waterschappen is verbonden, is de hensbeker.

Een hensbeker is waterschapstaal voor de fraai bewerkte drinkglazen die door de bestuurders van waterschappen werden gebruikt om in hun herenkamers (ja, het was vroeger echt een mannenaangelegenheid!) bij elkaar te komen en een uitgebreide maaltijd te nuttigen. De bedoeling van die maaltijd en het samen drinken uit de hensbeker was om de verbroedering te stimuleren. Zo werd de eensgezindheid gehandhaafd tegenover de gemeenschappelijke vijand: het water.

Drinken na de schouw

Zo’n maaltijd was vaak na de zgn. schouw: daarbij liepen de waterschapsbestuurders het hele gebied of om te controleren of alle grondeigenaren wel hadden voldaan aan hun verplichting om de sloot schoon te maken. Dat is nu ondenkbaar: Waterschap Drents Overijsselse Delta beheert ruim 7.000 km. aan sloten, kanalen en rivieren. Daarom vindt controle tegenwoordig plaats met moderne middelen: satellietopnames en drones.

Moderne variant

het woord ‘hensbeker’ is afkomstig van hens in de betekenis van groep, zoals bij alle hens aan dek, en hanze. Veel van dat soort glazen stammen uit de 18e eeuw. Er zijn er gelukkig veel bewaard gebleven, en incidenteel komen er zelfs glazen bij. In de vergadering van het Algemeen Bestuur van 21 september 2022 kreeg Mark Tuit een hedendaagse, fraai gegraveerde hensbeker overhandigd van de dijkgraaf. Eerder was Mark Tuit afgetreden als lid van het Algemeen Bestuur van het waterschap, omdat hij tot wethouder in Hoogeveen was benoemd. De hensbeker is een herinnering aan de zes jaar die Mark zitting had in het waterschapsbestuur van Waterschap Drents Overijsselse Delta.